آیا تا به حال در موقعیتی قرار گرفته اید که تصمیم گیری برای شما مشکل بوده است ؟ آیا توانایی تصمیم گیری دارید ؟ از چند درصد از تصمیم های خود راضی و یا ناراضی بوده اید ؟ شاید عجیب به نظر برسد اما انسان با وجود اینکه یک موجود خارق العاده است اما همیشه در تصمیم گیری دچار مشکل خواهد شد .
در واقع انسان ها در طول روز مجبور هستند برای اغلب اتفاقات تصمیم گیری کنند ، گاه این تصمیم ها بزرگ بوده و گاهی نیز کوچک است . از جمله تصمیمات بزرگ زندگی می توان به ازدواج ، خرید خانه ، ماشین و غیره اشاره کرد .
از جمله تصمیمات کوچک نیز که اکثرا با آن در طول روز سر و کله می زنند نیز می توان به غذا درست کردن ، بیرون رفتن یا نرفتن ، تلفنی حرف زدن و غیره اشاره کرد . اما نکته مهم این است که مهارت تصمیم گیری در زندگی فرد چه تاثیری دارد ؟
تعریف مهارت تصمیم گیری
در ساده ترین شکل تصمیم گیری به معنای انتخاب کردن بین دو یا چند راهکار مختلف می باشد که فرد تلاش می کند بهترین تصمیم را بگیرد . اما در موارد بزرگ تر تصمیم گیری انتخاب بین راه حل های ممکن یک مسئله می باشد که برای انتخاب راه حل لازم است روندی شهودی ، استدلالی و یا هر دو آن ها را طی کنیم .
در کل می توان گفت تصمیم گیری به فرآیندهای ذهنی گفته می شود که به انتخاب یک راه حل از میان راه حل موجود انجام خواهد گرفت . انسان ها در طول زمان همواره به دنبال راه حل های مناسب بوده تا بتوانند در زندگی خود بهترین تصمیم ممکن را بگیرند .
واژه تصمیم گیری در لغت به معنای قصد کردن ، اراده کردن و انتخاب کردن از میان دو یا چند گزینه است . در نتیجه تصمیم گیری فرآیند ارزشیابی ، بررسی و انتخاب راه حل های موجود بوده که سرانجام یک انتخاب انجام خواهد گرفت .
لازم است بدانید که هر تصمیم مسئولیت و نتایجی داشته که بر زندگی فرد تاثیرگذار خواهد بود به همین دلیل افراد به دنبال بهترین گزینه هستند . به همین دلیل در زمان تصمیم گیری فرد نه تنها دقت بیشتری خواهد داشت بلکه تمام جوانب موجود را ارزیابی خواهد کرد .
از انواع تصمیم گیری چه می دانید
همانطور که مثال زدیم غذا درست کردن یا نکردن و یا ازدواج کردن یا نکردن هر کدام به نوعی تصمیمی است که نیاز به تصمیم گیری داشته اما اهمیت آن ها با یکدیگر تفاوت دارد . در ادامه انواع مختلف تصمیم گیری را بیان خواهیم کرد :
- تصمیم گیری بر اساس زمان
1 - فوری
2 - تاخیری
3 - تقدیری
- تصمیم گیری بر اساس پیچیدگی
1 - ساده
2 - پیچیده
- تصمیم گیری بر اساس میزان تفکر
1 - احساسی
2 - منطقی
3 - مشارکتی
لازم است بدانید که تصمیم گیری به هر اندازه که نیاز به زمان داشته باشد و یا پیچیده باشد فرد با داشتن مهارت می تواند بهترین تصمیم را بگیرد . از جمله مهارت های مهم در تصمیم گیری می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1 - شناسایی و بررسی موقعیت و مسئله
2 - پیدایش راه حل های مناسب
3 - انتخاب بهترین راه حل
4 - مشورت کردن و در میان گذاشتن راه حل های موجود
5 - بررسی و تحلیل نتایج ناشی از انتخاب راه حل های مختلف
چه مواردی مانع تصمیم گیری مناسب خواهد شد ؟
در برخی از مواقع ممکن است فرد برخلاف میل باطنی خود تصمیم اشتباه گرفته و شکست بخورد . اغلب تصمیم گیری ها به دلیل عوامل بیرونی خواهد بود که در ادامه آن ها را بیان خواهیم کرد :
عدم اطلاعات کافی
اغلب افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی تصمیم های اشتباه خواهند گرفت ؛ در صورت کمبود اطلاعات به دنبال جمع آوری اطلاعات رفته و دانش خود را افزایش دهید . به منظور جمع آوری اطلاعات لازم است زمان بسیاری را صرف کنید اما ارزش دارد که نتیجه بهتری نیز بگیرید .
داشتن اطلاعات زیادی
جالب است بدانید که اطلاعات زیاد تضمینی برای انتخاب بهترین راه حل نمی باشد ، چه بسا افرادی هستند که به دلیل اطلاعات زیادی که دارند قدرت تصمیم گیری نیز ندارد . به نوعی می توان گفت مغز فرد توانایی فرمان دادن نداشته و فرد نمی تواند بهترین راه حل را انتخاب کند .
تصمیم گیری گروهی
در یک گروه تعداد افراد افزایش پیدا کرده و اغلب آن ها نظرات و دیدگاه های مختلفی نیز دارند بنابراین تصمیم گیری مشکل خواهد شد . در این شرایط لازم است فردی را به عنوان تصمیم گیرنده نهایی انتخاب کرده و از میان راه حل های موجود بهترین تصمیم را بگیرد .
ترس از تغییر
برخی از افراد هستند که به دلیل ترس و ناامیدی از آینده یا تغییر تصمیم می گیرند که تصمیم جدید نگرفته و زندگی خود را تغییر ندهند . جالب است بدانید که " تصمیم به تصمیم نگرفتن " نیز نوعی تصمیم می باشد که افراد ممکن است آن را انتخاب کنند .
وجود منافع پنهان
به طور مثال ممکن است در شرکت و یا موسسه مسئول به کار شوید و مجبور باشید از میان گزینه های موجود یک گزینه را انتخاب کنید . منافع پنهان در شرکت اغلب بیان نشده اما می توانند موانع محکمی را سر راه تصمیمات شما قرار دهند که از ادامه مسیر پشیمان شوید .
کمبود زمان
همانطور که می دانید برخی از تصمیم گیری های مهم زندگی نیاز به زمان دارد تا فرد بتواند نه تنها جوانب مختلف را بررسی کند بلکه نتیجه کار را نیز تحلیل کند . به دلیل عدم زمان کافی و یا برنامه ریزی فرد ممکن است تصمیم اشتباه بگیرد .
در نهایت
بی شک تمام افراد در زندگی به دنبال بهترین نتیجه بوده و به همین دلیل می خواهند تصمیم گیری درستی داشته باشند . فرد باید نه تنها مهارت حل مسئله داشته باشد بلکه باید تمامی جوانب را بررسی کند تا بتواند بهترین تصمیم ممکن را بگیرد .
در ادامه بخوانید: برای روبرو شدن با آینده دل شیر پیدا کنید
- ۹۹/۰۳/۲۲